Interview met Joy over muziektherapie voor te vroeg geboren kinderen.
Op een woensdagmiddag om half drie start ik een teamsmeeting. Joy zal ieder moment wel inbellen denk ik bij mezelf. En ja hoor daar is ze al! “Klopt het dat je niet kan zien?” vraag ik aan Joy. Ze geeft aan dat dat eigenlijk wel zou moeten. “Ik probeer het nog even opnieuw” zegt ze. Ze verlaat de meeting en belt opnieuw in. Dit keer lukt het wel en haar vrolijke ogen en lieve glimlach komen me tegemoet. Haar vak past ook gewoon echt bij haar, denk ik bij zelf. Het is haar op het lijf geschreven.
Joy en ik kletsen eerst even bij! We kennen elkaar van een camping waar we samen hebben gewerkt en hebben een gezamenlijk vrienden stel waardoor we met elkaar in contact zijn gekomen op de camping. Na een tijdje gezellig geklets te hebben vraag ik Joy om te vertellen over haar werk en ze begint vol passie te vertellen.
“Zou je eens willen vertellen over wat muziektherapie is?”
“Muziek heeft invloed op emoties en stemming. Muziektherapie maakt hier gebruik van, onder andere door middel van improvisatie, het uitvoeren van bestaande muziek, het luisteren naar muziek en het gebruik van de stem. Deze werkvormen bieden cliënten nieuwe mogelijkheden tot interactie en expressie. Het is heel handig want je kan heel veel doelgroepen ermee bereiken, zowel te vroeg geboren baby’s als dementerende ouderen. Het is bekend dat muziek binnen komt in je hersenstam en daar wordt verwerkt. Je hersenstam ontwikkelt als eerste in de buik. Bij dementie is het zo dat als je hersenen dan aftakelen blijft de hersenstam dan als laatste over waardoor muziek nog steeds erg kan raken en herinneringen op kan roepen. ”
“Wat doe je als mensen geen verstand hebben van muziek of geen muziek kunnen maken?”
“Dat werkt vaak juist het beste omdat mensen zich dan niet aan de muziekregels houden waardoor er eerder een gedragspatroon zichtbaar wordt. Premature baby’s maken natuurlijk helemaal geen muziek en dan wordt de therapie op een andere manier ingezet waarbij er alleen maar naar muziek geluisterd wordt.”
“Wat vindt je zo leuk aan je werk”
“Ik het echt vind het de grootste eer ooit, dat ik zo intiem en dichtbij mag komen bij die gezinnen die zo’n moeilijke doormaken in het ziekenhuis. Het is namelijk een hele heftige en soms ook traumatische gebeurtenis als een kindje te vroeg geboren wordt. Er zijn veel onderzoeken naar gedaan, veel moeder hebben ook een schuldgevoel. Ouders hebben het idee dat ze niks kunnen doen want de verpleegkundige doet de medische zorg. Ik mag dan komen in het gezin en ze helpen met contact maken en begeleiden in de hechting en dat is heel bijzonder want het is vaak een heel emotioneel en intiem moment en ik mag daar gewoon bij zijn!”
“Wat voor effect heeft de therapie dan op een te vroeg geboren baby?”
“Uit onderzoek blijkt dat er veel grote effecten zijn. De hartslag stabiliseert, de zuurstof opname verbetert en het ademhalingsritme stabiliseert. Dat zijn een aantal fysiologische kenmerken maar je ziet ook dat de moedermelk productie verbeterd, de hechting met de ouders verbeterd en het slaap-waakritme wordt beter ontwikkeld door de kinderen. Er zijn zoveel onderzoeken naar gedaan. Volgens mij is er geen enkel gebied in de muziektherapie waar zoveel onderzoek naar is gedaan al deze.”
“Heeft het ook effect op moeder?”
“Het is bewezen dat bij volwassenen dat als je naar muziek luistert je hartslag zich daar naar aanpast, er is ook bewezen dat ouders minder stress ervaren. Er lopen nog onderzoeken naar de hersen ontwikkeling van baby’s hier worden baby’s met therapie en zonder therapie vergeleken.”
“Een geboorte is voor ouders vaak een life changing event, wat doet het met ouders als ze dan in deze situatie therapie van jou krijgen?”
“Voor mij scriptie heb ik interviews gedaan en er was een vader die tegen mij zei dat hij helemaal een warm gevoel van binnen kreeg toen ik voor zijn dochter ging zingen. Bij moeders zie ik vaak veel emotionele ontlading. Wanneer ik “You are my sunshine” raakt het ze vaak enorm omdat ze zich beseffen dat ze hun kindje helemaal niet willen kwijt terwijl dit wel heel dichtbij is geweest vaak. Er is vaak veel angst bij ouders in die eerste periode maar muziek therapie is juist een plek waar dit gewoon kan zijn. Maar daarnaast kunnen we ook gewoon vieren dat het kindje leeft.”
“Is het voor ouders ook helend?”
“Ik denk het wel, ik praat ook best veel met ze. Ik sprak laatst een moeder met een spierziekte en ze was ook gewoon heel erg moe van de hele tijd in het ziekenhuis zijn, toen heb ik gewoon met haar afgesproken dat zij en haar man lekker met de baby’s (tweeling ) konden buidelen tijdens de sessie en dat ik gewoon ging spelen. En ze gingen gewoon slapen, ik speelde een half uur en verliet daarna heel zacht de kamer, ik kon ze eigenlijk een soort rust geven in de hectische tijd.”
“Wat denk je dat muziek tijdens zwangerschap zou kunnen betekenen?”
“Ik denk dat je tijdens een zwangerschap met name de kijk van moeder naar het kind kan veranderen met muziektherapie. Als een moeder of vader elke dag voor de buik zou zingen, dan kan het kind wel tot 3 weken na de geboorte dat herkennen. Het kind leert dan bepaald muziek herkennen in een veilige omgeving en als de baby dan uit de buik is en hoort die muziek dan gaat dat gelinkt worden aan rust en veiligheid. Baby’s leren in de buik ook al emoties kennen door hormonen en emoties van de moeder.
“Dus eigenlijk is het een soort geheugentraining voor de baby om muziek te koppelen aan bepaalde emoties en situaties waar je na de bevalling ook profijt kan hebben?”
Ja, ik heb het idee dat sommige ouders hun kind pas willen leren kennen na de bevalling maar denk ook dat je je kind ook al kan leren in de buik. Je kan ook spelletjes spelen met de baby, door bijvoorbeeld een boxje met muziek tegen de buik aan te houden, soms zie je dat de baby naar het geluid toe beweegt en erop reageert.
“Wat voor effect denk je dat muziektherapie tijdens een bevalling kan hebben?”
“Een van de grootste kenmerken van deze therapie is dat het een ritmische basis kan geven. En voor wat ik weet over bevallingen, dat is niet zo heel veel, is dat vrouwen worden vaak ook bemoedigd worden in een ritmische ademhaling. Ik denk muziektherapie in ieder geval in dat stukje veel kan betekenen. Want je gaat eigenlijk zonder dat je het door hebt automatisch met muziek mee ademen. Ik pas dat dan toe bij prematuren. Ik kijk naar hoe de borstkas op en neer gaat en ik speel in dat ritme mee om het kindje te stimuleren om in dat ritme te blijven ademen en dieper te ademen. Als ik bij een bevalling aanwezig zou zijn zou ik datzelfde bij een moeder doen om haar te ondersteunen en te stimuleren. Een ander kenmerk van muziek is dat het heel rustgeven of energizing kan werken dus afhankelijk van wat de moeder nodig heeft zou ik dat ook op een bepaalde manier kunnen inzetten. Over muziek tijdens bevallingen vindt je op google alleen maar tips om bijvoorbeeld een bepaald nummer aan te zetten op YouTube maar ik ben heel erg pro live muziek want een muziek therapeut kan op een situatie inspelen. Mensen onderschatten wel eens dat dat echt waardevol is maar dat is juist de kracht is van muziektherapie.”
Denk je dat muziektherapie ook wat kan betekenen voor á terme baby’s?
“Ja dat denk ik zeker, ik zou ook heel graag therapie opzetten voor huilbaby’s. Ik weet dat veel moeders daarmee worstelen en het kan je echt zware eerste weken geven. Ik denk dat muziektherapie hierin veel zou kunnen betekenen. Ik denk dat het voor iedere baby goed is als ouders hen muziek laten luisteren en zeker als ze voor hen kind zingen. Baby’s worden heel rustig van de stem van hen ouders. Ik moet ook denken aan een onderzoek dat is gedaan bij baby’s waar de hielprik wordt gedaan. Premature baby’s worden vaak geprikt voor bloedwaardes. De baby’s kregen dan 5 minuten voor en 5 minuten na de prik te muziek te horen. Je ziet dat de baby’s die muziek luisteren, minder hard huilen, sneller kalmeren en minder hoog in hun adrenaline zitten dan baby’s die geen muziek luisteren. Dus ik denk ook dat het voor niet te vroeg geboren baby’s vlak na de bevalling heel goed zou kunnen werken omdat de muziek ook heel reducerend werkt op een hoog adrenaline level.”
Wat een ongelooflijk bijzondere vorm van therapie geeft Joy en wat zou het tof zijn als hier meer bekendheid voor komt. Dat bijvoorbeeld er ook standaard een folder over muziektherapie wordt meegegeven bij de verloskundigen praktijk of na de geboorte. Joy zei nog tegen mij dat ze denkt dat over drie jaar bijna alle ziekenhuizen muziektherapie voor premature baby’s hebben, nou dat zou toch al prachtig zijn!
Ik heb hier enorm veel bewondering voor en het lijkt me mega speciaal om een keer te mogen zien wat muziektherapie kan doen. Dankjewel lieve Joy, heel veel succes met het laatste stukje van je scriptie. Wat ben jij geschikt voor dit vak en dat je nog maar veel lieve ouders en baby’s mag begeleiden.
LiefsLisanne
Literatuur
De hartslag stabiliseert en de zuurstofverzadiging verbetert
(Standley, 2000)
Sneller herstel na de hielprik
(Tramo et al., 2011)
Toename van positieve eetpatronen (Kemper en Hamilton, 2008)
Toename van positieve slaappatronen (Loewy, Stewart, Dassler, Telsey en Homel (2013)
Vermindering van ontroostbaar huilen (Keith en Russell, 2009)
Moedermelkproductie neemt toe(Jayamala, Lakshmanagowda, Pradeep, & Goturu, 2015)